હનુમાનજી અને માતા ગંગા બંનેની હિન્દુ ધર્મમાં વિવિધ માન્યતાઓ છે. આ માન્યતાની રસપ્રદ કડી મહાબલી હનુમાનની શ્યામુદ્રાની પ્રતિમા છે. તમને જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે આખા ભારતનું આ એકમાત્ર મંદિર છે જ્યાં બજરંગબલી સુતેલા છે અને દર વર્ષે ગંગા મૈયા પોતે જ તેમને સ્નાન કરાવે છે.
અલાહાબાદમાં પ્રયાગરાજ ક્ષેત્રના સંગમ કિનારે આવેલા હનુમાનજી મંદિર વિશે ઘણી પ્રખ્યાત ટિપ્પણીઓ છે. આ મંદિર પૃથ્વીનું એકમાત્ર મંદિર છે, જેનું વર્ણન પુરાણોમાં જોવા મળે છે. પુરાણોમાં સુતેલા એક જ હનુમાનના મંદિર વિશે વર્ણન જોવા મળે છે અને તે મંદિર અલ્હાબાદના સંગમ કિનારે સ્થિત છે.
આ હનુમાનજીના મંદિર વિશે મળી રહેલી દંતકથા એવી છે કે એકવાર એક ઉદ્યોગપતિ હનુમાનજીની ભવ્ય મૂર્તિ લઈને જળમાર્ગમાંથી પસાર થઈ રહ્યો હતો. જ્યારે તે તેની બોટ સાથે પ્રયાગ પાસે પહોંચ્યો ત્યારે તેની બોટ ધીરે ધીરે ભારે થવા લાગી અને યમુનાજીના પાણીમાં સંગમની નજીક ડૂબી ગઈ હતી. તે સમય પર મુસ્લિમ શાસક અકબરનું શાસન ચાલતું હતું. તેમણે હિન્દુઓના દિલ જીતવા માટે કિલ્લાની નજીક મૂર્તિ સ્થાપિત કરી હતી.
અકબરના શાસન પહેલા પુરાણોની રચના કરવામાં આવી હતી. તેથી, આ વાર્તા ચોક્કસપણે કાલ્પનિક, મનમોજી અથવા કોઈ ચોક્કસ સમુદાયની તૃપ્તિની પ્રપંચી જાળ હોઈ શકે છે. જ્યારે હનુમાનજીએ તેમના ગુરુ સૂર્યદેવ પાસેથી શિક્ષણ પૂરું કર્યું, ત્યારે તેમણે વિદાય લેતા ગુરુદક્ષિણા વિશે વાત કરી. ભગવાન સૂર્યએ હનુમાન જીને કહ્યું કે જ્યારે સમય આવશે ત્યારે તેઓ દક્ષિણા માંગશે. પરંતુ હનુમાનજીના આગ્રહ પર તરત જ ભગવાન સૂર્યએ કહ્યું કે અયોધ્યાના રાજા દશરથનો પુત્ર રામ, મારા વેશમાં ઉતર્યો છે પણ નિયતિને કારણે તેમના ભાઈ લક્ષ્મણ અને પત્ની સીતા સાથે વનવાસ થયો. તેમને જંગલમાં કોઈ મુશ્કેલી થાય નહિ અથવા કોઈ રાક્ષસ તેમને હેરાન કરે નહિ તેનું ધ્યાન રાખજો.
ભગવાન વિચારે છે કે જો હનુમાન બધા રાક્ષસોનો નાશ કરશે તો મારા અવતારનો હેતુ પૂરો થશે. આથી, તેમણે હનુમાનને ઊંડી નિંદ્રામાં મૂકવા માટે માયાને પ્રેરણા આપી. અહીં, ભગવાન હનુમાન જ્યારે ચાલતા જતા ગંગાના કાંઠે પહોંચ્યા, ત્યારે સૂર્યાસ્ત થયો અને હનુમાનજીએ માતા ગંગાને પ્રણામ કર્યા. રાત્રે નદી પાર ન કરવાનું વિચારીને તેમણે ગંગાના કાંઠે રાત વિતાવવાનું નક્કી કર્યું.
અલ્હાબાદમાં વર્ષ 1965 અને 2003 દરમિયાન ગંગા પાણીએ ત્યાં સુતેલા હનુમાનના પગની ત્રણ વખત પૂજા કરી હતી. આ વર્ષે પણ ગંગા નદીમાંથી પાણી અલ્હાબાદના હનુમાન મંદિરમાં પ્રવેશ્યું છે. આ અજોડ દ્રશ્ય ખરેખર સુંદર છે. અલ્હાબાદના લોકોનું માનવું છે કે જ્યારે પણ ગંગાએ હનુમાનજીના ચરણનો પૂજા કરી છે, ત્યારે તે વર્ષ આપત્તિથી મુક્ત રહ્યું છે.