પોષણથી ભરપૂર પપૈયું અનેક રોગોથી દૂર રાખવામાં અસરકારક છે. જે લોકો પાચનની સમસ્યા અથવા ભૂખ ન લાગવાની સમસ્યાથી પીડાઈ રહ્યા છે, દરેક જણ પપૈયું ખાવાની સલાહ આપે છે. પપૈયું ભલે પાકેલું હોય કે કાચું હોય, તેના ઘણા ફાયદા હોય છે, પરંતુ કેટલીક વખત તેની વધુ પડતી માત્રા પણ હાનિકારક બની શકે છે.
આ એક એવું ફળ છે, જે માત્ર પોષણથી ભરપૂર નથી, પરંતુ તેમાં ઘણા ગુણો પણ છે. આ ગુણોને કારણે તેની પોતાની ખાસ ઓળખ છે. કાચા પપૈયા હોય કે પાકેલા, બંને સ્વાસ્થ્યની દ્રષ્ટિએ ફાયદાકારક છે. પપૈયામાં વિટામિન એ, વિટામિન સી, નિયાસિન, મેગ્નેશિયમ, કેરોટિન, ફાઈબર, ફોલેટ, પોટેશિયમ, કોપર, કેલ્શિયમ અને અન્ય ઘણા પ્રકારના એન્ટીઓક્સીડેન્ટ હોય છે. પપૈયામાં થોડી માત્રામાં પ્રોટીન અને કાર્બોહાઈડ્રેટ પણ હોય છે. નાના પપૈયામાં લગભગ 60 કેલરી હોય છે. ચાલો આપણે પપૈયાના આવા ઘણા ફાયદાઓ જાણીએ.
હૃદયને ફિટ રાખે છે
પપૈયામાં વિટામીન સી, એન્ટીઓક્સીડેન્ટ અને ફાઈબર ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. તેમાં હાજર ફાઈબર કોલેસ્ટ્રોલ લેવલ ઘટાડવામાં ખૂબ જ અસરકારક સાબિત થાય છે.
વજન નિયંત્રણમાં રાખો
જો તમારે વજન ઓછું કરવું હોય તો મધ્યમ કદના પપૈયાનું સેવન ફાયદાકારક છે. તેમાં 120 કેલરી, તેમજ વિટામિન સી, ફોલેટ અને પોટેશિયમ વગેરે છે. તેમાં રહેલા પેપેન એન્ઝાઇમ પાચનમાં મદદ કરીને તમારા કામને સરળ બનાવે છે. પપૈયામાં કોલેસ્ટ્રોલ અને ચરબી નહિવત જોવા મળે છે, જે વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત થશે
પપૈયાનું સેવન શરીરમાં ઘણા જરૂરી તત્વોને પૂર્ણ કરે છે. શરીરને પુષ્કળ વિટામિન સી પણ મળે છે, જે શ્વેતકણોની રચનામાં મદદરૂપ સાબિત થાય છે. તેમાં રહેલા એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ, પ્રોટીન, વિટામિન એ અને ઇ આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવા માટે જરૂરી છે. તે ઘણી બીમારીઓને દૂર રાખે છે.
આંખનું સ્વાસ્થ્ય સુધારો
પપૈયામાં વિટામીન એ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે જે આંખો માટે જરૂરી છે. તેમાં કેરોટીનોઇડ લ્યુટીન હોય છે, જે આંખોને વાદળી પ્રકાશથી સુરક્ષિત કરે છે. તે રેટિનાનું રક્ષણ કરે છે અને મોતિયા સામે પણ લડે છે.
કેન્સર સામે રક્ષણ
પપૈયામાં હાજર લાઈકોપીન, કેરોટીનોઈડ્સ, એન્ટીઓક્સીડેન્ટ્સ, બીટા-ક્રિપ્ટોક્સાન્થિન અને બીટા-કેરોટીન જેવા તત્વો કેન્સરને રોકવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
પાચનમાં ફાયદાકારક
પપૈયામાં ઘણા પાચક ઉત્સેચકો અને પાપેન સહિત ઘણા આહાર રેસા હોય છે. તેઓ પાચન તંત્રને ઉત્તેજીત કરવાનું કામ કરે છે, જેના કારણે પાચનતંત્ર સંપૂર્ણપણે સક્રિય રહે છે. તેમાં બીટા કેરોટીન, વિટામિન ઇ અને ફોલેટ વગેરે હોય છે, જે કબજિયાત જેવી સમસ્યાઓથી બચાવે છે.
જો તમે લોહી પાતળું કરી રહ્યા હોવ અથવા તમારું પેટ ખરાબ હોય તો પણ પપૈયાનું સેવન ન કરો. નિષ્ણાતોના જણાવ્યા મુજબ, પપૈયાની બહારની ચામડીમાં લેટેક્સ હોય છે, જેનાથી પેટ ખરાબ થઈ શકે છે અથવા ઝાડા થઈ શકે છે. આનાથી પેટમાં દુખાવાની ફરિયાદ પણ થઈ શકે છે.
મોટી માત્રામાં પપૈયાના સેવનથી કેરોટેનેમિયા એટલે કે પેલેગ્રા નામની બીમારી થઈ શકે છે, જેમાં શરીરના ભાગોનો રંગ પીળો થવા લાગે છે.
પપૈયામાં હાજર એન્ઝાઇમ પેપેઇન સોજો, ચક્કર, માથાનો દુખાવો, ફોલ્લીઓ અને ખંજવાળ જેવી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
પાપેન શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પેદા કરી શકે છે જેમ કે અસ્થમા, ભીડ અને ભારે શ્વાસ.
દર્દીઓ માટે કાચા પપૈયાનું સેવન ફાયદાકારક છે. તેથી, કમળાના દર્દીઓએ કાચા પપૈયાનું સેવન કરવું જોઈએ.
મજબૂત હાડકાં માટે: હાડકાંમાં દુખાવો અને નબળાઈનું કારણ વિટામિન્સની અછતને કારણે હોઈ શકે છે. કાચા પપૈયાના સેવનથી ઘણા મહત્વના વિટામીનની ઉણપ દૂર થાય છે.
સ્તનપાનમાં લાભો: સંશોધન દર્શાવે છે કે કાચા પપૈયા તમામ ગુણોથી ભરપૂર છે. તેમાં તમામ પ્રકારના પોષક તત્વો વિપુલ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે. તેથી, જે મહિલાઓ તેના સ્તનપાનથી સ્તનપાન કરાવતી હોય તેમને ઘણો ફાયદો થાય છે.
વાળ માટે ઉપયોગી: પપૈયામાં પાપેન નામનું એન્ઝાઇમ હોય છે, જે વાળના મૂળને મજબૂત બનાવે છે. તેનાથી વાળ લાંબા અને સુંદર બને છે. પપૈયાના પાનનો રસ કન્ડિશનર તરીકે ખૂબ જ અસરકારક સાબિત થાય છે.