કાશી વિશ્વનાથ ભગવાન નું મંદિર હિંદુ લોકો માટે ખૂબ જ પ્રાચીન માન્યતા વારું સ્થર છે, જે શિવ ભગવાન ને સમર્પિત કરવા બનાવેલ છે. તે વારાણસી માં સ્થિત છે. આ મંદિર ખૂબ જ પવિત્ર નદી માંથી એક ગંગાના જમણા કાંઠે જોવા છે અને શિવ નાં ૧૨ જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે. અહી આ મંદિર નાં દેવ વિશ્વનાથ અથવા વિશ્વૈશ્વરા તરીકે લોકો તેમને ઓળખે છે, તેમના નામનો મતલબ એવો થાય છે કે આ છે વિશ્વના નાથ . વારાણસી શહેર ને બીજા નામ કાશી તરીકે બોલાવે છે, એટલે અહી આ મંદિર કાશી વિશ્વનાથ મંદિર ના નામે બોલવામાં છે. આ મંદિરમાં શિવલિંગ મનોવાંછિત ઓળખવામાં આવે છે. આ મંદિર નું સંપૂર્ણ નિર્માણ દેવીશ્રી અહિલ્યાબાઈ હોલકરજીએ 1786માં કર્યું હતું. જે આજે વિશ્વપ્રસિદ્ધ છે. શિવ માં બધા મંદિર મા સૌથી મોટું શિવલિંગ મંદિરના ગર્ભગૃહમાં આવેલ છે.અને આ મંદિર નાં દર્શન કરવા લોકો દૂર દૂર થી આવે છે
કાશી વિશ્વનાથ જ્યોતિર્લિંગ
કાશી નાં વિશ્વનાથ મંદિર શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગમાંથી એક છે.આ મંદિર નો સમાવેશ વેદો માં કરેલ છે અને હિન્દુ લોકો માટે ખાસ છે.તેમજ આ મંદિર કાશી મા આવેલ છે.અહી આવું કહેવામાં આવે છે કે કાશી નાં શિવ જી પર ત્રિશૂળ ટકેલું છે.
માન્યતા
અહી એવું માનવામાં આવે છે કે મંદિર મા ગર્ભગૃહમાં આવેલ શિવલિંગ કાશીના મંદિરમાં થયું છે. પરંતુ થોડો સમય પ્રસાર થતાં મહેશ્વર સુધી તેનું વિસ્તરણ થયું છે. શિવલિંગ અહી આવી જવાથી દેવીશ્રી તેની સ્થાપના કરી. અને મંદિર નું નિર્માણ કર્યું. આ મંદિર કાળા પત્થરો થી તૈયાર કરેલું છે. આ મંદિર નો સંપૂર્ણ વજન 18 મોટા પત્થર પર આવેલ છે. સભા મંડપ પછી ગર્ભગૃહનો બધો ભાગ પત્થરો થી બનાવેલ છે. અહીંયા દર સોમવારે પાલકીમાં બેસીને ભગવાન કાશી વિશ્વનાથ મંદિર જઈને ભગવાનની સેવા તેમજ શિવ ની પૂજા અર્ચના તેમજ અભિષેક કરતી હતી. અહી નાં લોકો ભગવાન ને રાજી કરવા ઉપવાસ પણ કરે છે તેમજ દિવસ અને સાંજના સમયે અર્ચન પછી નેવેદ્યમાં ચોખા અને દાળનો નૈવેદ્ય ભગવાન સામે ચઢવામાં આવે છે.
કાશી નાં શિવ નો ઈતિહાસ
કાશી નાં શિવ ને લઇને એક ખૂબ જ ફેમસ પૌરાણિક કથા લોકો જોડે મળે છે. એક દિવસ હિન્દુ ધર્મ નાં દેવતા વિષ્ણુ અને બ્રહ્માજી વચ્ચે એક વાત નો મોટો વિવાદ થયો કે કોઈ વધારે શક્તિશાળી છે. આનો નિકાલ લાવવા માટે શિવજીએ મોટા જ્યોતિર્લિંગનું નું રૂપ ધારણ કર્યું હતું.
આ મંદિર મા અનેક પ્રકાર ની મૂર્તિ જોવા મળે છે જેમ કે બ્રહ્માજી એક દિવસ પોતાનાં હંસ ઉપર બેસીને શિવલિંગની ઊંચાઈ અંગે માહિતી મેળવવા અવકાશ ની બાજુ ઉડ્યા હતા. અને હિન્દુ ધર્મ નાં ભગવાન વિષ્ણુ એ તેમનું રૂપ બદલી ને શિવજી નું રૂપ લઈને પૃથ્વીમાં જાતે જ ખોદકામ કરવા લાગ્યાં, જેથી તેના ઊંડાણ વિશે પોતાને સાચી માહિતી મળી શકે. બને ઘણા વર્ષો સુધી કામ કર્યું પણ કંઈ માહિતી મળી નહિ અંતે તેમને શિવજી નાં સામે નમન કર્યું. પરંતુ બ્રહ્માજીએ અસત્યની મદદ થી માહિતી જણાવી ની પ્રયત્ન કર્યો હતો.આ ઘટના નાં લીધે શિવજી ભગવાન ખૂબ ક્રોધિધ થઈને બ્રહ્માજીને શ્રાપ આપ્યો કે તમારી કોઈ દિવસ કોઈપણ જગ્યા એ પૂજા અર્ચના નહિ થાય. એટલે આજે પણ આપને જોઈ શકીએ છીએ કે બ્રહ્માજીના મંદિર કોઈ સ્થાને હોતા નથી.
હિન્દુ ધર્મ નાં ભગવાન શિવના ત્રિશૂળ પર ટકેલું છે આ કાશી
અહી એવું માનવામાં આવે છે કે અહી નાં સાક્ષાત્ દેવ એટલે શિવે પોતાના જાદુઇ તેજથી પ્રગટ કર્યું હતું. આ માટે આ સ્થાન હિન્દુ નાં દેવતા શિવ સ્થાન તરીકે લોકો માં પ્રચલિત છે . અહી વિનાશ ન સમયે આ નગરની રક્ષા કરવા માટે ખુદ શિવ જી આ શહેરને તેમના પોતાના ત્રિશૂળ પર ટકાવીને સુરક્ષીત કર્યું હતું અને દરેક લોકો નો જીવ બચાવ્યો હતો.
મહેશ્વરમાં નર્મદા નદીના કિનારે કાળા પત્થરોથી પ્રાચીન કાશી વિશ્વનાથ મંદિર બનેલું છે
કાશી વિશ્વનાથ મંદિર હિંદુ ધર્મનું સૌથી જાણીતું મંદિર છે, જે ભગવાન શિવને સમર્પિત છે. તે વારાણસી, ઉત્તર પ્રદેશમાં આવેલું છે. આ મંદિર પવિત્ર નદી ગંગાના જમણા કાંઠે આવેલી છે અને બાર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે. અહીંના મુખ્ય દેવ વિશ્વનાથ અથવા વિશ્વૈશ્વરા તરીકે જાણીતા છે, જેનો અર્થ વિશ્વના નાથ થાય છે. વારાણસી શહેર કાશી તરીકે જાણીતું છે, એટલે આ મંદિર કાશી વિશ્વનાથ મંદિર તરીકે ઓળખાય છે. આ મંદિરમાં ભગવાનનું શિવલિંગ મનોવાંછિત ફળદાયક માનવામાં આવે છે. મંદિરનું નિર્માણ દેવીશ્રી અહિલ્યાબાઈ હોલકરજીએ 1786માં કરાવ્યું હતું. મહેશ્વરના બધા શિવાલયોમાં સૌથી મોટું શિવલિંગ મંદિરના ગર્ભગૃહમાં સ્થાપિત છે.
કાશી વિશ્વનાથ જ્યોતિર્લિંગ
કાશી વિશ્વનાથ મંદિર ભગવાન શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગમાંથી એક છે. આ મંદિર હિંદુ ધર્મ માટે ખૂબ જ ખાસ છે. આ મંદિર વારણસીમાં સ્થિત છે. માન્યતા છે કે કાશી ભગવાન શિવના ત્રિશૂળ ઉપર ટકેલું છે. કાશી પુરાતન સમયથી જ અધ્યાત્મનું કેન્દ્ર રહ્યું છે.
મહેશ્વરમાં નર્મદા નદીના કિનારે કાળા પત્થરોથી પ્રાચીન કાશી વિશ્વનાથ મંદિર બનેલું છે
કાશી વિશ્વનાથ જ્યોતિર્લિંગની કથા
કાશી વિશ્વનાથને લઇને એક રસપ્રદ પૌરાણિક કથા પ્રચલિત છે. એકવાર ભગવાન વિષ્ણુ અને બ્રહ્માજી વચ્ચે વિવાદ થયો કે કોઈ વધારે શક્તિશાળી છે. આ વિવાદમાં મધ્યસ્થી બનવા માટે ભગવાન શિવજીએ વિશાળ જ્યોતિર્લિંગનું સ્વરૂપ ધારણ કર્યું હતું.
શિવજીએ ભગવાન વિષ્ણુ અને બ્રહ્માજીને વિશાળ જ્યોતિર્લિંગનો સ્ત્રોત અને ઊંચાઈની જાણકારી પ્રાપ્ત કરવા માટે કહ્યું. બ્રહ્માજી પોતાના હંસ ઉપર બેસીને શિવલિંગની ઊંચાઈ અંગે જાણકારી મેળવવા આકાશ તરફ ઉડ્યાં. વિષ્ણુજી શૂકરનું સ્વરૂપ ધારણ કરીને પૃથ્વીમાં ખોદકામ કરવા લાગ્યાં, જેથી તેના ઊંડાણ અંગે જાણકારી મળી શકે. બંને અનેક યુગો સુધી પણ તેના ઊંડાણ કે ઊંચાઈ અંગે જાણકારી પ્રાપ્ત કરી શક્યા નહીં. અંતે હાર માનીને વિષ્ણુજી શિવજી સામે નતમસ્તક થઈ ગયાં, પરંતુ બ્રહ્માજીએ અસત્યની મદદ લીધી અને કહ્યું કે તેમણે ઊંચાઈની જાણકારી મેળવી લીધી છે. આ અસત્ય માટે શિવજીએ ગુસ્સે થઈને બ્રહ્માજીને શ્રાપ આપ્યો કે તમારી કોઈપણ સ્થાને પૂજા થશે નહીં, એટલે બ્રહ્માજીના મંદિર કોઈ સ્થાને જોવા મળતાં નથી.
ભગવાન શિવના ત્રિશૂળ પર ટકેલું છે કાશી
અહી એવું માનવામાં આવે છે કે આ આ સ્થાન ને ખૂબ શિવે પોતાના આશીર્વાદ થી બનાવ્યું હતું. આ માટે આ અહીં નાં દેવતા શિવનું જ એક રૂપ માનવામાં આવે છે. પ્રલયના સમયે આ નગરની રક્ષા કરવા માટે ભગવાન શિવે આ શહેરને પોતાના પર જ ત્રિશૂળ પર ટકાવીને રાખ્યું હતું.અને દરેક લોકો નો જીવ બચાવ્યો હતો.
કાશીને પંચકોસી નાં નામે ઓળખવામાં આવે છે
કાશી એ ખાસ કરીને ધાર્મિક કર્યો સાથે જોડાયેલું છે અને અહી એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં શિવ જી રહે છે. કાશીને પંચકોસી એટલે કલ્યાણદાયિની, કર્મ બંધનનો નાશ કરનારી, જ્ઞાનદાયિની અને મોક્ષ આપે છે.અને દિવસે દિવસે શ્રદ્ધા અહી વધતી જાય છે