પોષ માસમાં શુક્લ પક્ષમાં આવતી એકાદશીને પૌષ પુત્રદા એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ વખતે આ એકાદશી 13 જાન્યુઆરીએ પડવા જઈ રહી છે, આ વર્ષ 2022ની પહેલી એકાદશી હશે. જાણો આ એકાદશી સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો.
એકાદશી વ્રતને શાસ્ત્રોમાં સૌથી પુણ્યપૂર્ણ અને શ્રેષ્ઠ ઉપવાસ માનવામાં આવે છે. દર માસમાં બે એકાદશી હોય છે. તમામ એકાદશીઓ ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે અને તમામ એકાદશીના નામ અને મહત્વ અલગ-અલગ છે. આજથી નવા વર્ષનો પ્રારંભ થયો છે. આ વર્ષની પ્રથમ એકાદશી 13 જાન્યુઆરી, 2022ના રોજ આવશે.
આ એકાદશી પુત્રદા એકાદશી તરીકે ઓળખાય છે. પુત્રદા એકાદશી વર્ષમાં બે વાર આવે છે, એક પોષ મહિનામાં અને બીજી શ્રાવણ મહિનામાં. પોષ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશીને પોષ પુત્રદા એકાદશી કહે છે. જે લોકો સંતાન ઈચ્છે છે તેમના માટે આ વ્રત ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. જાણો શુભ સમય, પૂજા વિધિ, મહત્વ અને કથા વિશે.
શુભ સમય
પોષ પુત્રદા એકાદશી 12મી જાન્યુઆરીએ સાંજે 04:49 કલાકે શરૂ થશે અને 13મી જાન્યુઆરીએ સાંજે 7.32 કલાકે સમાપ્ત થશે. ઉદય તિથિ અનુસાર આ વ્રત 13 જાન્યુઆરીએ જ રાખવામાં આવશે. 14 જાન્યુઆરી 2022ના રોજ ઉપવાસ તોડવામાં આવશે.
પૂજા વિધિ
કોઈપણ એકાદશીના ઉપવાસના નિયમો દશમી તિથિથી લાગુ પડે છે અને દ્વાદશીના ઉપવાસ પારણ સુધી ચાલુ રહે છે. જો તમે આ વ્રત રાખવા જઈ રહ્યા છો તો દશમીના દિવસે સૂર્યાસ્ત પહેલા ભોજન કરો. ભોજનમાં ડુંગળી લસણ વગેરેનું સેવન ન કરવું. એકાદશીના દિવસે સ્નાન કરો અને વ્રતનું વ્રત કરો. આ પછી નારાયણના લાડુ ગોપાલ સ્વરૂપની પૂજા કરો. આ દરમિયાન ભગવાનને ધૂપ, દીપ, ફૂલ, અક્ષત, રોલી, ફૂલની માળા અને નૈવેદ્ય અર્પણ કરો અને પુત્રદા એકાદશી વ્રતની કથા વાંચો. દિવસ દરમિયાન ઉપવાસ રાખો, રાત્રે ફળો લો. દ્વાદશીના દિવસે સ્નાન, પૂજા વગેરે કર્યા પછી બ્રાહ્મણને ભોજન કરાવો અને દક્ષિણા આપો. તમારા ઉપવાસ ખોલો.
વ્રતનું મહત્વ
પુત્રદા એકાદશીનું વ્રત નિઃસંતાન યુગલો માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ વ્રત કરવાથી ગુણવાન સંતાનની પ્રાપ્તિ થાય છે. તેમજ જે લોકો આ વ્રત પોતાના બાળકોની સુખાકારી માટે રાખે છે, તેમના બાળકો આયુષ્યની સાથે જીવનમાં ઘણી પ્રગતિ કરે છે. તેમના બાળકો ખૂબ પ્રગતિ કરે છે અને પરિવાર માટે નામના લાવે છે.
વ્રત કથા
ભદ્રાવતી રાજ્યમાં સુકેતુમાન નામનો રાજા રાજ કરતો હતો. તેની પત્ની શૈવ્યા હતી. રાજા પાસે બધું જ હતું, માત્ર કોઈ સંતાન ન હતું. આવી સ્થિતિમાં રાજા-રાણી ઉદાસ અને ચિંતિત રહેતા. રાજાના મનમાં પિંડ દાનની ચિંતા સતાવવા લાગી. રાજાનું મન બાળકોની ચિંતામાં ખૂબ જ વ્યાકુળ રહેતું. આ કારણે તેઓ રાજપથને યોગ્ય રીતે સંભાળી શક્યા ન હતા. તેથી એક દિવસ તે રાજપાઠ છોડીને જંગલ તરફ ચાલ્યો ગયો.
રાજાએ જંગલમાં પક્ષીઓ અને પ્રાણીઓ જોયા. રાજાના મનમાં ખરાબ વિચારો આવવા લાગ્યા. આ પછી રાજા દુઃખી થઈને તળાવના કિનારે બેસી ગયો. તળાવના કિનારે ઋષિઓના આશ્રમો બંધાયા હતા. રાજા આશ્રમમાં ગયા અને ઋષિઓને પોતાના મનની વાત કહી. રાજાની ચિંતા સાંભળીને ઋષિએ કહ્યું કે તમે પુત્રદા એકાદશીનું વ્રત નિયમ પ્રમાણે રાખો. ઋષિમુનિઓની સલાહને અનુસરીને રાજાએ પુત્રદા એકાદશીનું વ્રત પૂર્ણ ભક્તિ અને નિયમો સાથે રાખ્યું અને દ્વાદશીના રોજ તેને નિયમાનુસાર પસાર કર્યું. પરિણામે, રાણી થોડા દિવસો પછી ગર્ભવતી થઈ અને નવ મહિના પછી રાજાને પુત્ર પ્રાપ્ત થયો.