મદાર અથવા આકડો એક ઔષધીય છોડ છે જે સમગ્ર ભારતમાં ઉજ્જડ જમીન, ખુલ્લા અને સૂકા વિસ્તારોમાં જાતે ઉગે છે. આકડો વિશ્વના ભાગોમાં ગરમ આબોહવા, સૂકી, ક્ષારયુક્ત અને રેતાળ જમીનમાં પણ જોવા મળે છે. મુખ્યત્વે તેની બે જાતો છે-કેલોટ્રોપિસ પ્રોસેરા (જાંબલી ફૂલોવાળા) અને કેલોટ્રોપિસ ગીગાન્ટે (સફેદ ફૂલોવાળા).
સફેદ ફૂલોનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે દવા તરીકે થાય છે. આ છોડના દૂધમાં ગર્ભપાત, સ્પાસ્મોજેનિક અને કારમેટીવ, એન્ટી-ડાયસેન્ટરિક, એન્ટિ-સિફિલિટિક, એન્ટી-રયુમેટિક, એન્ટિફંગલ અને ડાયફોરેટિક ગુણધર્મો હોય છે. આ ઉપરાંત, તે રક્તપિત્ત, શ્વાસનળીના અસ્થમા અને ચામડીના રોગોની સારવારમાં પણ ઉપયોગી છે. તેની મૂળની છાલનો પાવડર ઝાડા અને મરડોની સારવારમાં વપરાય છે. આ છોડનું મૂળ અજીર્ણમાં પણ ઉપયોગી છે.
આકડાના ફાયદા
આયુર્વેદ અનુસાર, જો કોઈ વ્યક્તિ પાઈલ્સથી પીડાઈ રહ્યો છે, તો તેના માટે આકડો અચૂક ઔષધિ સાબિત થઈ શકે છે. પાઈલ્સના દર્દી માટે આકડાના પાનનો ઉપયોગ ફાયદાકારક છે. આ માટે તેઓએ પાનને બાળીને તેનો ધુમાડો નિયમિત લેવો પડશે. આમ કરવાથી હરસની ખંજવાળ અને દુખાવામાં ઝડપથી રાહત મળે છે.
શરીરમાંથી બળતરા દૂર કરવા માટે લાંબા સમયથી આકડાના પાંદડાઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આકડાના પાંદડાની પેટની બાજુએ થોડું તેલ મૂકી તેને હળવું ગરમ કરો અને પછી તેને સોજાવાળા ભાગ પર લગાવો. આમ કરવાથી સોજામાં તરત રાહત મળે છે. જો વધારે સોજો આવે તો આકડાના પાનને 5-6 દિવસ સુધી આ રીતે રાખો. આ ચોક્કસપણે તમારી પીડા દૂર કરશે.
આકડો એટલે કે મદાર પ્લાન્ટમાંથી કેટલાક સૂકા ફૂલો લો અને તેને પાઉડર બનાવવા માટે પીસો. પછી તેમાં થોડું સેંધા મીઠું ઉમેરો. હવે તમે આ મિશ્રણને પાવડરના રૂપમાં અથવા ગરમ પાણી સાથે ખાઈ શકો છો. આ તમારા અસ્થમા, ઉધરસ, શરદી અને અન્ય ઘણી સમસ્યાઓથી તાત્કાલિક રાહત આપશે.
આકડાના છોડનો ઉપયોગ પ્રાચીન કાળથી કોલેરાના ઉપચાર માટે કરવામાં આવે છે. ફક્ત છોડની સ્વચ્છ મૂળ છાલ લો અને તેને સૂકવો. હવે તેને પીસીને પાવડર બનાવો. પછી તેમાં આદુનો રસ અને કાળા મરી ઉમેરો. મિશ્રણ તૈયાર થયા બાદ તેને વટાણાના કદના નાના બોલમાં ફેરવો. હવે દર 2 કલાક પછી, એક ગોળી એક ચમચી ફુદીનાના રસ સાથે લો, જે કોલેરા મટાડી શકે છે.
આજકાલ ડાયાબિટીસનો રોગ ખૂબ સામાન્ય બની ગયો છે. દરેક પરિવારમાં, એક અથવા બીજા સભ્યને ડાયાબિટીસ હોવાનું નિદાન થાય છે. તેને નિયંત્રિત કરવાની જરૂર છે, કારણ કે આપણી પાસે તેનો કોઈ ઈલાજ નથી. આકડાના છોડના પાંદડા ડાયાબિટીસ માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે. આ માટે, તમારે દરરોજ સવારે પગ નીચે પાંદડા રાખવા અને તેના પર મોજાં પહેરવાના છે. સૂતા પહેલા આ પાંદડા કાઢવાનું ભૂલશો નહીં. આ તમને સુગરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરશે.